Meteen als ik aan kom lopen pakt Jessica er een stoel en een kop thee extra bij. Ik ben iets te vroeg voor mijn afspraak met Kees Veldboer jr., directeur van de stichting Ambulance Wens: zeven ambulances, 270 vrijwilligers en een klein vast team is zeven dagen per week beschikbaar om door het hele land gratis wensen te vervullen van patiënten die afhankelijk zijn van ambulancevervoer.
Het is hun lunchpauze en in het zonnetje vertellen Ineke, Vanessa en Jessica gedreven over de wensen die stichting Ambulance Wens vervult: nog een keer langs je ouderlijk huis, de kerk en de tuin waar je vaak kwam als kind, nog één keer samen terug naar Texel als je 100 jaar oud bent of naar de uitvaart van je overleden vriend als je zelf gewond in het ziekenhuis ligt.
Alles kan
Even later zit ik met Kees Veldboer jr. om de tafel: “Het verbazingwekkende is eigenlijk dat het vaak kleine wensen zijn. Mensen willen nog een keer naar huis, naar het strand. Dat is heel makkelijk om te regelen en dat is voor hen heel belangrijk. In principe zeggen we ‘alles kan’. Je hoeft ook niet terminaal ziek te zijn, wij zeggen eerder ‘wacht niet te lang’. Voor sommige mensen is het echt wel een stap, alsof er niets meer is als de wens vervuld is. Dan wachten ze te lang en komt het voor dat achteraf blijkt dat ‘over drie weken’ te laat is. En dat vinden we jammer. Wij kunnen goed uitleggen wat we doen en de mensen geruststellen. Daarom zeggen wij altijd: overleg! Bel! Ook als iemand twijfelt of iets kan. Wij hebben zoveel oplossingen of alternatieven. Als het moet regelen wij de brandweer om iemand omhoog te krijgen. Als wij ‘nee’ zeggen tegen een wens dan is dat omdat het medisch niet verantwoord is. Een ballonvaart bijvoorbeeld: de hoogte, de landing, dat is te veel risico. Of bungeejumpen. Het argument ‘dood ga ik toch’ past niet bij ons. Wij willen het vertrouwen dat mensen ons geven niet beschamen. Verder zeggen we altijd ja.”
‘Op wens gaan’
In de ambulance is er plek voor de patiënt en twee naasten. “Als we ‘op wens gaan’, gaan er altijd twee vrijwilligers van ons mee: een chauffeur en iemand met een medische achtergrond”, legt Kees uit. Chauffeurs, dat zijn mensen van de politie, brandweer of ambulancedienst, zij krijgen ook ieder jaar een rijtraining. Een groep van 110 chauffeurs is beschikbaar en 160 medisch geschoolden, van verzorgenden tot IC-verpleegkundigen en artsen. Daardoor kan er altijd iemand mee die de vereiste medische handelingen bij de patiënt kan verrichten.
Ik vraag of hij zelf ook wel eens meegaat. Nee, dat doet hij niet, hij is daar niet voor opgeleid, dat is ook de afspraak. Wel heeft hij persoonlijk ervaren hoe waardevol het vervullen van wensen is, bij de laatste wens van zijn moeder tien jaar geleden en onlangs bij die van een vriendin. Zij was met buikpijn het ziekenhuis ingegaan, bleek erg ziek en ze wilde nog een keer naar huis: gewoon op haar eigen bank praten met haar dierbaren en nog een keer de kamer van haar dochtertje zien. Zo simpel kan een wens zijn: even thuis zijn. “En toen ervaarde ik zelf weer eens hoe de spanning die er is bij de patiënt weggenomen wordt door de rust die onze vrijwilligers uitstralen, de geruststelling in woorden en handelingen”, vertelt Kees verder, “je ziet iemand heel snel ontspannen”. De speciaal ingerichte ambulance helpt daar ook bij: rondom ramen zodat iemand naar buiten kan kijken, een extra zacht matras om ook langere tijd prettig op te kunnen liggen en natuurlijk twee stoelen voor de naasten. Zo geven ze een gevoel van thuis mee.
Kwaliteit
Als een wens binnen komt pakken ze die gelijk op, ook in het weekend. Er wordt geluisterd naar het verhaal achter de wens om die dan helemaal in vervulling te brengen zoals de persoon het wil. ‘Helemaal’ wil zeggen: betaling en regelwerk, zoals de ambulance met chauffeur en verpleegkundige die een hele dag beschikbaar zijn, de afstemming met de locatie, de praktische zaken en de kosten voor de persoon zelf en twee familieleden. Kees vertelt: “We hebben bewust gekozen voor een vast team van planners, die weten precies wat erbij komt kijken en bij wie we moeten zijn om het snel en goed te regelen. Dat vinden de organisaties met wie we werken ook fijn, ze moeten Jessica, Sarah, Ineke, Vanessa, Caroline of mij hebben. En we hebben na 16 jaar een heel groot netwerk. De mensen hoeven zelf niets te regelen. We willen echt kwaliteit leveren. Wij vinden iedere wens die niet ingediend is, maar die vervuld had kunnen worden, een gemiste kans. Het voegt zoveel kwaliteit van leven toe voor de mensen die het betreft. En we komen in het hele land, ongeacht waar mensen wonen en ongeacht waar ze naartoe willen”.
Kees noemt ook dat er mensen ‘op wens’ naar het buitenland gaan, mits er een verklaring van de arts is. Ook spoedverzoeken worden ingewilligd. Hospices en ziekenhuizen weten hen goed te vinden. Recentelijk was er een situatie waarbij zowel de vader als de zoon terminaal ziek waren en de één zo hard achteruit ging dat de ander door hen vervoerd werd om nog afscheid te kunnen nemen van elkaar. ‘Een kippenvel moment’ noemt Kees dat. “Voor deze situaties doen we een oproep in de appgroepen van de vrijwilligers en het is ongelooflijk hoeveel van hen dan meteen reageren om mee te gaan. De vrijwilligers zijn erg betrokken bij de mensen en ook bij elkaar. Net als het vaste team. Dat helpt ook om heftige verhalen te delen, zoals die gaan over terminaal zieke kinderen. Het is eigenlijk een grote familie”.
Dat familiegevoel heeft hij zelf heel sterk ervaren toen twee jaar geleden zijn vader, Kees Veldboer sr. de toenmalige directeur, onverwacht overleed. Dat was meteen in het nieuws en het team en de vrijwilligers hebben er toen voor gezorgd dat de pers op afstand gehouden werd en alles doorliep. Zo kon het gezin ook afscheid nemen van hun vader en echtgenoot. Door de 2000 brieven van mensen die vertelden hoeveel de stichting Ambulance Wens voor hen had betekend werd duidelijk dat dit werk voortgezet moest worden. Van betrokken gezinslid werd Kees toen in één keer zelf directeur. En ook één voor wie het werk nooit klaar is. Hij heeft nu meer respect voor zijn vader gekregen. Dat had hij nog wel gezegd willen hebben tegen hem. Het is eigenlijk een levensdoel. Net als zijn vader geniet hij enorm van de dankbaarheid, het plezier en de herinneringen die de wensen opleveren. Niet alleen voor de patiënt maar ook voor de familieleden, zij houden de mooie herinneringen. Zelf staat Kees ook meer stil bij genieten van het leven en ook de vraag hoe hij het zou willen. Zo gaat hij niet meer de deur uit of slapen zonder iets uitgesproken te hebben. Goed afscheid nemen is belangrijk dat ziet hij elke keer weer, in het dagelijks leven maar ook in de laatste fase van iemands leven.
“Ik heb begrepen dat er meer organisaties zijn die met ambulances wensen vervullen”, merk ik op. “ Ja, dat klopt”, zegt Kees. “Het is mooi dat er zoveel wensen vervuld kunnen worden. Het aanbod verschilt, niet iedereen biedt het hele kwaliteitspakket aan én doet dat gratis zoals wij én WensAmbulance Oost-Nederland dat doen, met wie we super fijn samenwerken. Dat is verwarrend voor de mensen die dat aanvragen en dat leidt soms tot teleurstellingen. Dat vinden wij ook jammer”.
De lijst met de door hen vervulde wensen is indrukwekkend. In 16 jaar zijn er al meer dan 20.000 wensen vervuld, momenteel vijf á zeven per dag: op kraambezoek bij je kleinkind, nog een dag op de camping bij je dochter of naar een wedstrijd van je favoriete voetbalclub. Het zijn grote en kleine wensen en de lijst is lang. Wat het doet met mensen is op de gezichten te zien als je de foto’s op de site bekijkt. Het lukt mij niet om het droog te houden.
In goede handen
Tot slot krijg ik van Kees nog een ambulance van binnen te zien: zelfs aan een plafondfoto van bomen en groen is gedacht. Spic en span staan ze klaar. Iedere dag na gebruik worden ze schoongemaakt, wordt de kleding van de vrijwilligers gewassen en weer gesorteerd op maat, krijgen de dekbedden en lakens een speciale behandeling en is er altijd een luisterend oor voor de vrijwilligers met hun verhalen. Wat komt er veel bij kijken! Diep onder de indruk van de professionaliteit, betrokkenheid en inzet van deze grote familie loop ik de loods uit: niet alleen de wensen maar vooral de mensen zijn hier in goede handen.
Morgen om half zeven rijdt de eerste van de zeven ambulances hier weer weg, uitgezwaaid door Kees.
